Verplichte zorg in de ggz
Soms is het nodig om iemand met een psychiatrische aandoening verplicht te behandelen. Dit gebeurt alleen als het echt niet anders kan. Kent u iemand die dringend zorg nodig heeft, en ziet u geen andere oplossing? Meld uw zorgen bij het meldpunt verplichte geestelijke gezondheidszorg.
Alleen als het niet anders kan
Iemand verplicht behandelen kan niet zomaar. Dit kan alleen als iemand zichzelf of anderen ernstig in gevaar brengt of ernstig schade aandoet. Of als hier een groot risico op is. Verplichte zorg is altijd een laatste redmiddel, dat alleen kan worden ingezet als een vrijwillige behandeling niet mogelijk is. Alle voorwaarden staan – samen met de rechten van de patiënt – in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz).
Vormen van verplichte zorg
Vormen van verplichte zorg zijn bijvoorbeeld een verplichte medische behandeling (bijv. verplicht medicijnen nemen), of opname in een zorginstelling.
Zoveel mogelijk in de eigen omgeving
De verplichte zorg wordt zoveel mogelijk in iemands eigen omgeving gegeven. De patiënt krijgt de zorg dus bij voorkeur thuis. Gedwongen opname in een zorginstelling (bijvoorbeeld een ggz-instelling), gebeurt alleen als zorg in de eigen omgeving echt niet kan.
Zorgen melden
Maakt u zich zorgen over iemand in uw omgeving die volgens u dringend hulp nodig heeft? En ziet u geen andere oplossing? U kunt uw zorgen melden bij het Sociaal Team. Bijvoorbeeld als een vriend, familielid of buurtgenoot erg verward lijkt en zichzelf of anderen in gevaar lijkt te brengen. Het Sociaal Team bekijkt dan wat er aan de hand is en onderzoekt of iemand (verplichte) behandeling nodig heeft.
Via de rechter of burgemeester
De rechter beslist uiteindelijk of iemand verplicht zorg moet krijgen. Krijgt iemand verplichte zorg, dan geeft de rechter hiervoor een zorgmachtiging af. In speciale gevallen kan de burgemeester besluiten dat iemand verplicht zorg moet krijgen. Dit kan als er snel ingegrepen moet worden en er daarom geen tijd is voor een procedure via de rechter. De burgemeester besluit dit via een crisismaatregel. De burgemeester moet eerst advies vragen aan een onafhankelijke psychiater en proberen om de patiënt te spreken.
Rechten van de patiënt
De Wet verplichte ggz regelt dat de patiënt zoveel mogelijk invloed heeft op de zorg. Voordat de rechter een besluit neemt over verplichte zorg, krijgt de patiënt bijvoorbeeld de kans om een eigen plan van aanpak te maken. In dit plan beschrijft de patiënt zijn hulpvraag en de oplossingen die volgens hem het beste zijn. Bij het maken van een plan van aanpak kan de patiënt hulp vragen aan iemand uit zijn omgeving, het Sociaal Team of aan een cliëntondersteuner. Soms is dankzij het plan van aanpak de verplichte zorg niet meer nodig.
De patiënt kan bij vragen of klachten terecht bij een patiëntenvertrouwenspersoon. De patiëntenvertrouwenspersoon is in dienst van de onafhankelijke Stichting PVP. Kijk voor meer informatie op de website van Stichting PVP.
Een overzicht van de rechten van patiënten vindt u op de website Dwangindezorg.nl.