Bodycams bij boa's

Wij vinden veiligheid van onze medewerkers heel belangrijk. Onze handhavers dragen daarom, sinds begin december 2022, een bodycam. Een bodycam is een kleine, draagbare camera die op het uniform gedragen wordt. De bodycams worden gebruikt om de veiligheid van de handhaver te vergroten. Met name bij risicovolle werkzaamheden worden de bodycams gedragen. Hieronder een korte introductie over het gebruik van de bodycam en beelden en een overzicht met de veelgestelde vragen.

Gebruik van de bodycam

Handhavers (boa's) hebben een belangrijke taak voor de leefbaarheid en de veiligheid binnen de gemeente. Helaas krijgen ze daarbij soms te maken met agressie of bedreiging. De handhaver kan in zo’n situatie de bodycam aanzetten zodat het incident wordt opgenomen en later kan worden gebruikt voor aangifte, of als bewijsmateriaal. Ook kan het dragen van de bodycam juist agressie of bedreiging voorkomen. De bodycam wordt dus ingezet voor het vergroten van de veiligheid van de handhavers van de gemeente.

Gebruik van beelden

De bodycam slaat de gemaakte beelden met speciale software op. De handhaver kan de beelden niet meteen op straat bekijken of verwijderen. Als de handhaver op kantoor is, plaatst hij de beelden in een dockingstation. Een dockingstation is een beveiligde omgeving. Bij een aangifte of een verzoek van de gefilmde persoon kunnen de beelden achteraf teruggekeken worden.

In drie gevallen mogen wij de beelden bekijken:

• Als het Openbaar Ministerie de beelden opvraagt voor onderzoek.
• Een gefilmde inwoner een aanvraag doet om de beelden te mogen bekijken.
• Op verzoek van de boa.

Is het wettelijk toegestaan dat handhavers bodycams gebruiken?

Ja. Wij zetten de bodycam in om de veiligheid van onze werknemers te vergroten. Dit is een ‘gerechtvaardigd belang’ zoals omschreven in artikel 6.1f AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Wij zetten de bodycams niet in vanuit onze publieke taak als overheid. Maar vanuit onze privaatrechtelijke taak als werkgever die de veiligheid van onze werknemers wil vergroten.

Wanneer mogen opnames worden gemaakt?

Er worden alleen opnames gemaakt als de handhaver vindt dat er een onveilige situatie ontstaat. Zonder het maken van deze beelden is het achteraf niet mogelijk om incidenten goed te onderzoeken. En daarmee de veiligheid van de medewerkers en inwoners te waarborgen. 

Wanneer wordt de opname weer stopgezet?

De handhaver beslist zelf wanneer de opname wordt gestart en vervolgens wordt beëindigd, maar in ieder geval als het incident is afgelopen en de betrokkenen uit elkaar gaan. De handhaver heeft de mogelijkheid om na het uit elkaar gaan nog aanvullende opmerkingen in de bodycam in te spreken voordat de bodycam opname wordt stopgezet. 

Kunnen de opnames ook stiekem worden gemaakt?

Nee, de bodycam wordt altijd openlijk en duidelijk gedragen en het is duidelijk zichtbaar wanneer er een opname wordt gemaakt door een lampje op de bodycam. De handhaver meldt ook altijd mondeling, als dat op dat moment mogelijk is, dat de opname gestart gaat worden. In hectische situaties is het niet altijd mogelijk dit vooraf te melden. Dan zal de bodycam toch aangezet worden en wordt dit achteraf medegedeeld aan de betrokkene(n).

Hoe zit dat met het stand-by functie van de bodycam?

Elke handhaver draagt een bodycam. Deze wordt duidelijk zichtbaar op het uniform gedragen en de bodycam staat altijd stand-by. Opnames worden tijdelijk beveiligd opgeslagen op het interne geheugen van de bodycam en na 60 seconden automatisch gewist, behalve als er bewust beelden worden opgenomen. Dit heet ‘bufferen’ of ‘pre-recording’. Als er een opname wordt gemaakt worden de 60 gebufferde seconden hieraan voorafgaand ook vastgelegd, zodat de aanleiding van het incident en bijvoorbeeld de door de handhaver gegeven mondelinge toelichting er ook op staat.

Kan de politie de opnames gebruiken?

Ja. De politie kan de beelden bij de gemeente opvragen of de gemeente kan de beelden zelf verstrekken als er aangifte is gedaan van een strafbaar feit en de beelden bewijsmateriaal kunnen zijn.

Als ik niet gefilmd wil worden, mag ik dan weigeren?

Nee, de handhavers zijn bevoegd te filmen en hebben geen toestemming van u nodig om de camera te starten.

Hoe gaat de gemeente om met de opnames?

De gemeente gaat zorgvuldig om met de opnames. De beelden slaan we versleuteld op. Hierdoor zijn ze onleesbaar voor iedereen die de beelden niet mag zien. Het opslaan gebeurt automatisch na elke dienst. Alleen aangewezen beheerders hebben de mogelijkheid om de opgenomen beelden onder ogen van minimaal 2 geautoriseerde personen te bekijken. De opnames worden alleen voor de volgende doelen en plichten gebruikt en bekeken:

Primaire doelen

• Aangifte: een handhaver is slachtoffer van agressie of geweld en wil de opnames aan de politie geven bij een aangifte.
• Zelfevaluatie: een handhaver heeft een verzoek ingediend om de opnames te gebruiken voor evaluatie.

Wettelijke plichten

• Vordering: de officier van justitie of een opsporingsambtenaar kan de bodycamopnames vorderen op basis van 126nd(a) Wetboek van Strafvordering in het kader van een opsporingsonderzoek na een misdrijf.
• Inzage: een gefilmde betrokkene heeft een verzoek tot inzage gedaan.

Hoe worden de opnames beveiligd?

De gemeente gaat zorgvuldig om met de bodycamopnames. Alle opnames worden op de bodycam zo opgeslagen dat ze onleesbaar zijn. De opnames worden na elke dienst van de bodycam afgehaald en automatisch op een andere plek opgeslagen. Een klein aantal personen heeft toegang tot die plek. Zij mogen de opnames alleen bekijken als de politie om de opnames vraagt, als een burger een verzoek doet om de beelden in te zien, of als een handhaver de beelden wil bekijken voor zelfevaluatie. Als opnames worden bekeken, verwijderd of gewijzigd slaat het systeem dit automatisch op. Hierdoor kan altijd worden achterhaald op welk moment, door wie en voor welk doel de opnames zijn opgevraagd of bekeken. 

Hoe lang worden de beelden bewaard?

De opnames worden automatisch na 28 dagen gewist, tenzij ze nodig zijn voor een aangifte of afhandeling van een klacht of incident. Zodra het incident is afgehandeld, worden de opnames verwijderd. 

Kan een handhaver de opnames zelf verwijderen?

Nee, een handhaver kan de opnames van zijn bodycam niet zelf verwijderen.

Kan ik de beelden inzien die van mij zijn gemaakt?

Ja, als u zelf gefilmd bent met een bodycam heeft u het recht om deze beelden te bekijken. U mag alleen de beelden zien waar u zelf op staat. Andere personen die op beelden te zien zijn, worden in dat geval onherkenbaar gemaakt. 

Wordt gekeken of de bodycambeelden gebruikt worden volgens de regels van de wet?

De gemeente Oldebroek heeft een Functionaris voor de Gegevensbescherming (FG) aangesteld. Dat is een interne toezichthouder en adviseur voor de bescherming van persoonsgegevens en houdt dus ook toezicht op hoe de gemeente met de opnames van de bodycams omgaat.