Vrijheid, iedere dag weer
Lees hier de column van dinsdag 3 september 2024
Op donderdag 12 september aanstaande bezoekt Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima het Limburgse Mesch. Waarom schrijft ze dat, zal u wellicht denken. Dat schrijf ik omdat het koningspaar de Nationale Viering van 80 jaar Vrijheid bijwoont. Op 12 september staat de start van de bevrijding van Nederland centraal, die in Limburg begon. Want dit en volgend jaar vieren we dat Nederland 80 jaar geleden werd bevrijd. We vieren dat we sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in vrijheid leven.
De komende tijd staan we daar nog een aantal keer bij stil. Het eerste moment is morgen in onze eigen gemeente tijdens de zomerlunch in de Bouwakker in Hattemerbroek. Sinds vorig jaar geven we in de laatste week van de vakantieperiode een lunch voor bekende en onbekende vrijwilligers. Ik nodig een aantal bekende vrijwilligers uit en vraag ze een gast mee te nemen die ik nog niet ken. Dit jaar heb ik mensen uit onze gemeente uitgenodigd die zich op een of andere manier inzetten voor vrijheid in Oldebroek. Natuurlijk kan ik niet iedereen uitnodigen, wat ik wel graag had gedaan. Want iedereen die vrijwilliger is of iets betekent of heeft betekend is ontzettend belangrijk voor ons allemaal. Daarvoor wil ik u – in het geval dat ik u morgen niet ontmoet – hartelijk bedanken. Misschien zie ik u dan volgend jaar.
Vanaf september zal er een jaar volgen waarin allerlei 80-jarige vieringen en herdenkingen zijn. In september wordt het bevrijdingsvuur opgehaald vanuit Eindhoven en naar Wageningen gebracht. En natuurlijk hebben we dan ook de herdenkingen van Market Garden. Zuid-Nederland was al in 1944 bevrijd maar de Hongerwinter kwam toen nog. In het boek Oorlogswinter beschrijft Jan Terlouw hoe hij meemaakte dat mensen uit het westen door Oldebroek trokken op zoek naar voedsel. Onze gemeente is op 19 april bevrijd en op 5 mei gaat Bevrijdingsdag Nationaal van start in Wageningen. Dit bijzondere jaar wordt afgesloten met de Nationale Herdenking 15 augustus 1945, toen ook Japan capituleerde en de Tweede Wereldoorlog in ons Koninkrijk definitief eindigde.
Veel van deze momenten zijn misschien nog ver weg, maar zijn er tegelijkertijd altijd. Stilstaan bij onze vrijheid kan altijd. Moet altijd, net zoals het bewust zijn van je vrijheid. Van onze vrijheid. Het zit ‘m in de kleinste alledaagse dingen. Zijn wie je bent, de dingen doen zoals jij dat wil en met wie je dat wil.
En dan kijk ik ook terug op de zomer. Het seizoen van eropuit gaan met de mensen die je liefhebt. Afgelopen weekend waren het Mega Praise Festijn en het Mega Piratenfestijn in Oldebroek, wellicht was u er ook of heeft u er iets van gehoord. Een geweldig groot meezingfestival. Twee avonden genieten. Het samen feestvieren tijdens zo’n festival – in vrijheid – is eigenlijk heel bijzonder. Een groot goed! Dat weten en voelen de mensen die 1945 hebben meegemaakt als geen ander.
Zo iemand is Maud Dahme, die ik vorige maand voor de tweede keer mocht ontmoeten. Zij vertelde me dat het moment van de bevrijding voor haar voelt als gisteren. Zij werd als klein meisje opgevangen op een onderduikadres in Oldebroek. Nu is ze 88 jaar en woont in New Jersey. Maud reist voor congressen, scholenbezoeken en excursies naar Europa en vertelt over de betekenis van de Holocaust. Ze bezoekt dan ook haar onderduikadressen, en dus Oldebroek. Haar boek – Chocolate, the Taste of Freedom – ontving ik vorig jaar uit haar handen en heb ik in één ruk uitgelezen. Een ontzettend indrukwekkend en ontroerend verhaal.
Een verhaal uit eerste hand, dat steeds minder vaak zal voorkomen. Daarom is het van belang dat we de verhalen blijven vertellen. Dat we met elkaar blijven praten over vrijheid en over wat dat voor ons betekent. Samen stilstaan bij dat wat we hebben. Dat doen we morgen tijdens de zomerlunch. Maar dat doe ik liever nog iedere dag weer.
Tanja Haseloop – Amsing
burgemeester